Ongewenste uitgiften in de filatelie

Ongewenste postzegels

De laatste jaren geven postadministraties ongeremd postzegels uit. In het verleden spraken filatelisten er schande van als een postadministratie teveel postzegels uitgaf. In onze tijd zijn grote aantallen nieuwe uitgiften heel gewoon geworden. Het product postzegels is in zijn nadagen en de postdiensten maken zich daarom niet meer druk om de toekomst: er is alleen nog een heden, waarin zoveel mogelijk verdiend moet worden. Een groot aantal van de door PostNL uitgegeven postzegels worden door de Nederlandse verzamelaar als ongewenst beschouwd.

FIP

De overkoepelende internationale vereniging van filatelisten, de FIP, stelde ooit regels op waaraan postzegels moesten voldoen. Van deze FIP wordt echter weinig meer vernomen. In de winkel van deze organisatie kunt u prachtige zijden stropdassen kopen. Daarnaast kunt u zich abonneren op het tijdschrift Flash en een boekje kopen over de geschiedenis van de Fédération Internationale de Philatélie. Waarschuwingen over ongewenste uitgiften van de FIP komt u niet vaak meer tegen in de filatelistische bladen. Waar is de 'zwarte lijst' van de FIP gebleven?

Ongewenste uitgifte

In 1982 verscheen bij de Stichting voor het Filatelistisch Jeugdwerk in Nederland een interessante uitgave met de titel 'Ongewenste uitgiften en maakwerk in de filatelie'. Op 24 maart 1979 stelde een commissie van de FIP speciaal voor de jeugd een vereenvoudigde omschrijving samen van het begrip ongewenste uitgaven:

Postzegels die niet door middel van vrije verkoop via de postloketten verkrijgbaar zijn in het uitgevende land en niet als frankeerwaarde in omloop werden gebracht.

Postzegels die in overdreven aantallen door handelaren of agentschappen worden verkocht; handelaren en agentschappen die niet behoren tot de ingezetenen van het uitgevende land.

Postzegels die, gelijktijdig met de normale serie, aan het publiek worden aangeboden in de vorm van blokken, blaadjes of velletjes, getand of ongetand, in beperkte oplage, in verschillende kleuren met dezelfde voorstelling.

Postzegels die worden uitgegeven met een toeslagwaarde van meer dan vijftig procent van de frankeerwaarde. Uitgezonderd zijn die waarden, die gelijk of lager zijn dan de waarden bestemt voor het normale (enkelvoudige) tarief voor een binnenlandse brief.

Uitleg ongewenste uitgiften

Kort samengevat: volgens de FIP is een postzegel pas een postzegel als deze in het uitgevende land op alle postkantoren te koop is en kan worden gebruikt voor frankering van briefstukken. Daarnaast werden er beperkingen opgesteld met betrekking tot de toeslagwaarde. De toeslag mocht niet meer dan vijftig procent van de frankeerwaarde zijn. Een uitzondering op deze regel wordt echter gemaakt voor de toeslagwaarde die bestemd is voor filatelistische doelen.
Uiteraard zijn de bovenstaande regels niet zonder meer toepasbaar. Sinds 1982 is veel veranderd. Zo kunnen we de postzegelwinkels van de postdiensten zien als een 'postkantoor' en zijn de bovenstaande regels alleen toepasbaar op frankeerzegels. Andere zegels, zoals portzegels en dienstzegels, zijn niet altijd algemeen verkrijgbaar.

Zwarte lijst

De 'Zwarte Lijst' van de FIP werd zo lang dat deze al jaren niet meer wordt bijgehouden. U kunt nog wel achteraf vaststellen of de uitgifte 'gewenst' of 'ongewenst' is. Ongewenste postzegeluitgiften worden door de uitgevers van catalogi niet opgenomen of als zodanig aangemerkt. Zo zijn in de Nederlandse catalogus van de NVPH de fantasieproducten van PostNL niet opgenomen die per onderwerp in abonnementsvorm worden aangeboden. Een voorbeeld hiervan is de uitgifte 'Zeehelden in Zilver'.
Als u vooraf zekerheid wilt hebben, dan kunt u de uitgifte zelf toetsten aan de bovenstaande vier regels van het Filatelistisch Jeugdwerk in Nederland.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Lees de belangrijkste artikelen van Filahome in onze reeks Verzamelwoede.

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Meer informatie Postzegelhandel

Postzegelhandel
Nederlandse postzegelveilingen
Veiling op het internet
Zilvervloot PostNL
Twitter uw postzegelaanbod
Propaganda en reclame op postzegels
Ongeschikte postzegels

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede in 2015 heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2

De filatelistische auteur Ruud van Capelleveen informeert de Nederlandse en Belgische verzamelaar al meer dan 25 jaar. Hij is een enthousiaste verzamelaar. Maar ook een filatelist die ongezouten zijn mening geeft over het verenigingsleven en het beleid van de postdiensten.
Bekijk: Verzamelwoede 1