Frankeerzegels

Frankeerzegel

Als we naar het gebruik kijken zien we dat er veel soorten postzegels bestaan, zoals frankeerzegels, portzegels en dienstzegels. De naam frankeerzegel refereert aan het gebruik: deze postzegels worden uitgegeven om een brief te frankeren. De Nederlandse term 'frankeerzegel' stamt uit 1870. "In dat jaar bepaalde de minister van Financiën namelijk dat de twee zegels die toen werden uitgegeven 'portzegels' genoemd zouden werden ter onderscheiding van de 'frankeerzegels'," schreef de filatelist H.J. Bernsen in 1967.

Alles voor uw post

In het foldertje 'Alles voor uw post' vertelde TNT Post haar Nederlandse klanten eens dat het bedrijf voor alle soorten post de juiste postzegel heeft. "Er zijn neutrale postzegels, maar ook postzegels voor bijzondere momenten, zoals een huwelijk of een geboorte. Voor het snel en met extra zorg versturen van rouwpost zijn er speciale rouwzegels." Met de neutrale postzegels bedoelde TNT Post de cijferzegels. Met de vorstenkopjes en enkele andere uitgaven met andere afbeeldingen vormen deze postzegels de groep die filatelisten 'permanente frankeerzegels' noemen. Vroeger, kijk maar in de catalogus, waren de meeste postzegels maar enkele maanden geldig. Alleen de zegels uit de lange series cijfers en koninginnen bleven jarenlang in gebruik. Vandaar de term 'permanent'.

Hoge oplagen

Frankeerzegels komen we het meeste tegen in onze dagelijkse post. Meestal zijn er koningen of koninginnen, presidenten, belangrijke staatslieden of nationale symbolen op afgebeeld. Frankeerzegels worden meestal jarenlang gebruikt en er worden dan ook tientallen miljoenen van deze postzegels gedrukt, dit in tegenstelling tot gelegenheidszegels.
Met de gelegenheidszegel of herdenkingszegel schenkt de post aandacht aan bijzondere gebeurtenissen. Deze zegels worden doorgaans slechts een beperkte tijd verkocht. Daarnaast onderscheiden we nog toeslagzegels, die ook onderdeel uitmaken van de groep gelegenheidszegels.

Frankeerzegels van Nederland

Jarenlang verschenen in Nederland twee typen frankeerzegels: de koninginnekopjes en de cijferreeksen. In 1987 werd de postdienst PTT in Nederland gedwongen om kerstzegels uit te gaan geven, nadat in het voorgaande jaar in veel steden door stadspostdiensten tegen aanmerkelijk lagere tarieven veel post werd afgehandeld. PTT verloor terrein en wist met de uitgifte van de jaarlijkse Decemberzegels veel terrein terug te winnen. Door de hoge oplage en het feit dat geen specifieke andere aanleiding voor de uitgiften wordt aangegrepen, kunnen we de kerstzegels het beste indelen bij de frankeerzegels.
In de laatste jaren verschijnen in Nederland ook andere langdurig lopende postzegels. Voorbeelden hiervan zijn de babyzegels, de trouwzegels, de rouwzegels en de milieuzegels.

Frankeerzegels uit het buitenland

Dit verschijnsel heeft zich ook in de ons omringen landen voorgedaan. Zo zocht België haar toevlucht in de vogels en werden in Duitsland cultuurgoederen, beroemde vrouwen en bloemen op frankeerzegels afgebeeld. In de Verenigde Staten van Amerika koos de postdienst veelal voor een afbeelding waarin de nationale vlag is verwerkt. Daarnaast verschenen series met voertuigen, cultuur, dieren, planten en beroemde persoonlijkheden. Spanje heeft ook veel interessante frankeerserie uitgegeven die geschikt zijn voor thematische verzamelaars: kloosters en abdijen, de ontdekking van Amerika, provinciewapens, beroemde personen, toeristische plekken, kastelen, klederdrachten en militaire uniformen.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2


Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3