Dienstzegels

Postzegels voor de overheid

Dienstzegels zijn niet gewoon aan het postkantoor voor het publiek te koop. In veel landen worden door overheidsdiensten, andere officiële instanties of internationale organisaties zegels gedrukt. Deze zegels worden primair gebruikt om aan te geven dat het porto is voldaan. Dienstzegels worden tevens gebruikt om het gebruik van de postdienst vast te stellen (telling).

Opdruk

De meeste landen gebruikten voor hun dienstzegels gewone frankeerzegels. De dienstzegels kregen ter onderscheiding een speciale opdruk. Voorbeelden hiervan treft u in de catalogus van Nederlandse postzegels aan bij de term Armenwet.

Dienst

Vaak zijn dienstzegels voorzien van een opdruk of inschrift ("service", "O.S.", "servicio oficial") om dit specifieke gebruik aan te geven. Het woord Service duidt hier niet op een goede dienst van de postdienst, maar geeft het gebruik van de postzegel door de overheid aan.

Waardering

Dienstzegels zijn niet zo populair als frankeerzegels. Dit komt vooral doordat door de ontwerpers weinig aandacht werd geschonken aan het ontwerp van deze zegels. Ze dienden een doel en dat was dat. Een uitzondering hierop vormen de zegels die door Zwitserland werden uitgegeven voor de internationale diensten van de Verenigde Naties. Zie hiervoor bijvoorbeeld bij de uitgaven van het Internationale Arbeidsbureau (BIT) en de Wereldpostunie (UPU).

Armenwet

Nederlandse postzegels uit de serie Cijfer (1899-1913) en Koningin Wilhelmina (1890-1921) kregen de opdruk 'ARMENWET'. Deze postzegels werden als dienstzegels gebruikt door instellingen van weldadigheid voor de frankering van gewone post. De postzegels werden uitgegeven volgens de bepalingen 12 en 57 van de Armenwet van 31 januari 1913.

Hof van Justitie

Ook de postzegels van het Internationale Hof van Justitie in Den Haag worden als Nederlandse dienstzegels beschouwd.

1934, Cour Permanente de Justice Internationale

1940, Cour Permanente de Justice Internationale

1947, Cour Internationale de Justice

1950, Cour Internationale de Justice

1951, Cour Internationale de Justice

1989, Cour Internationale de Justice

Belgische dienstzegels

Vanaf 1929 bestaan in België speciale postzegels voor de dienstzendingen van de spoorwegen. Aanvankelijk werden gewone frankeerzegels van een speciale opdruk voorzien: eerst een gevleugeld wiel en later een B in ovaal. Later werd een speciaal ontwerp gemaakt, waarin de B in ovaal aan het zegelbeeld werd toegevoegd.
Voor militair gebruik werden in België ook speciale postzegels gebruikt. Hierbij werd een M in ovaal in het zegelbeeld van de postzegel opgenomen.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Lees de belangrijkste artikelen van Filahome in onze reeks Verzamelwoede.

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede in 2015 heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2

De filatelistische auteur Ruud van Capelleveen informeert de Nederlandse en Belgische verzamelaar al meer dan 25 jaar. Hij is een enthousiaste verzamelaar. Maar ook een filatelist die ongezouten zijn mening geeft over het verenigingsleven en het beleid van de postdiensten.
Bekijk: Verzamelwoede 1