Specimen

Betekenis Specimen

Het woord specimen komt uit het Latijn en betekent proefdruk, voorbeeld of monster. Postzegels die naar de postkantoren of de filatelistische pers worden gestuurd worden door postdiensten meestal van een specimen-stempel of perforatie voorzien. Naast het woord specimen bestaan ook de opdrukken 'Muster' (Duits), 'Muestra' (Spaans), 'Saggio' (Italiaans), 'Sample' (Engels, o.a. USA), enzovoort.

Voorbeelden

Naast postzegels werden ook andere uitgeven van postdiensten voorzien van een specimen-opdruk. U moet hierbij denken aan postwaardestukken en officiële eerstedag-enveloppen, die voor de dag van uitgifte aan de pers worden verzonden.

UPU

Soms worden ook zegels die door de aangesloten landen naar de Wereld Post Vereniging (UPU) worden gestuurd van een specimen-opdruk voorzien. In 1879 begon de toezending van specimen-zegels aan de Wereld Post Vereniging (UPU). Sindsdien zendt ieder lid van elke nieuwe uitgave voorbeelden naar het hoofdkantoor van de internationale postvereniging in Bern. Vanuit Bern worden drie exemplaren naar elke postdienst gestuurd. Meestal kwam een van deze drie postzegels terecht in de verzameling van het postmuseum. Hierdoor is het niet vreemd dat u in de postmusea een bijna complete wereldverzameling kunt bewonderen.

Specimen-opdruk

De eerste specimen-opdruk dateert uit 1840 toen de Britse directeuren van de postkantoren postwaardestukken met deze opdruk toegezonden kregen. In 1849 werd een groot aantal zegels van de toen beschikbare Engelse zegels voorzien van een specimen-opdruk ten behoeve van opname in handboeken. Overigens kregen in Engeland en haar koloniën alleen de hoge waarden een specimen-stempel.

Perforatie

Aanvankelijk werden stempels gebruikt om aan te geven dat de zegels als voorbeeld dienden. De zegels die voor de Britse kroonkoloniën werden vervaardigd door het agentschap Crown Angents kregen na 1930 een perforatie. Ook deze gewoonte eindigde na de Tweede Wereldoorlog. Van de hoge waarden van Australië werden tot 1970 exemplaren met specimen-opdruk verkocht aan verzamelaars. Na de Tweede Wereldoorlog raakte het voorzien van specimen-stempels op de zegels die naar andere postdiensten werden gestuurd in onbruik. Nieuwe uitgiften die naar de pers en het personeel werden gezonden worden ook in onze tijd soms nog van specimen-opdruk voorzien.

Frankrijk

Vooral in Frankrijk wordt veel gebruik gemaakt van specimen-zegels. Deze zegels worden naar de medewerkers van de post gestuurd met de bedoeling om hen in de gelegenheid te stellen om vertrouwd te raken met de zegel voordat deze op het postkantoor voor de verkoop beschikbaar komen.
De meeste postdiensten hebben zegels die ter beschikking kwamen van het personeel van stempels voorzien. Omdat deze in Frankrijk voor verschijning werden verzonden had een opdruk extra zin, want hierdoor werd ook voorkomen dat de zegels voor de eerste dag van verschijning konden worden gestempeld met een datumstempel.

Muster

In Duitsland werden zegels die naar de filatelistische pers werden gezonden voorzien van een stempel 'Muster'.
Ook de Belgische postdienst is bang dat de pers de postzegels voor andere doeleinden gebruikt. Deze postdienst stuurde de redactie van Filahome jarenlang postzegels met een woordloos cirkelstempel dat in één van de hoeken van de zegel werd aangebracht.
U snapt dat dergelijke stempels moeilijk te herkennen zijn als specimen-stempels. Daarom komt er heel wat bij kijken als u hieraan begint. U moet veel studeren, want er bestaan geen handige boekjes waar alles in vermeld is. Hierdoor kunt u natuurlijk wel leuke vondsten doen.

Verzamelgebied

Wie zich wil toeleggen op dit verzamelgebied zal zich veel moeite moeten getroosten. De oplagen van postzegel die voorzien werden van een specimen-stempel lopen eerder in de honderden of duizenden dan in de tienduizenden. Toch zijn zegels met deze stempels meestal niet zo duur. Dat komt omdat er weinig verzamelaars zijn die deze zegels zoeken. Toch bestaan er zegels die met specimen-opdruk aanzienlijk duurder zijn dan exemplaren met een normaal vernietigingsstempel.

Prijsverschil

Voorbeelden van dure postzegels met specimen-stempels zijn de zegels van de Eerste Emissie van Nederland. Deze staan voor duizenden euro's in de catalogus. Bij postzegels met opdruk en een groot prijsverschil moet u altijd oppassen. Een stempel is gemakkelijk na te maken en een vervalsing is snel gemaakt.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Waarde van postzegels
Postzegels kopen
Zegelsoorten
UPU
Postzegels

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2


Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3