Postzegels Nederland 2011: Postzegelontwerp en esthetische vormgeving
Originaliteit en kwaliteit
In het ontwerp van het postzegelvelletje Bond Heemschut 100 jaar - de uitgave verscheen op 22 augustus 2011 - werd door de ontwerper gebruik gemaakt van zwart-wit fotomateriaal. Deze foto's werden beschikbaar gesteld door Bond Heemschut. Naar aanleiding van deze uitgifte stelde ik vast dat originaliteit en kwaliteit zijn wegbezuinigd door de Nederlandse postdienst.Kwaliteit
In mijn filatelistische artikelen leg ik postzegels langs de internationale meetlat. De Belgische postzegels zijn zo slecht dat ik ze zelden bespreek en in Nederland is schraalhans keukenmeester geworden. Ik heb de indruk dat de Nederlandse postdienst steeds minder geld voor het ontwerpen van de postzegeluitgaven wil uitgeven. De ontwerper moet er ook steeds meer voor doen: velletjes met zes of tien verschillende postzegels zijn geen uitzondering.Dienst Esthetische Vormgeving
De Dienst Esthetische Vormgeving werd door de Nederlandse postdienst op 1 april 2002 opgeheven. Ter gelegenheid van deze gebeurtenis stelde het Stedelijk Museum in Amsterdam een tentoonstelling samen met de titel 'Dat was vormgeving: KPN Kunst & Vormgeving, 1913-2002'. Insiders begrepen direct dat de opheffing van deze afdeling niet zonder gevolgen zou blijven.Aan het begin van de twintigste eeuw was de PTT een van de eerste bedrijven, zo niet het eerste bedrijf, dat zich druk maakte over het niveau van de vormgeving van haar producten in Nederland. PTT was zich bewust van het belang van 'corporate design'. Vanaf de jaren twintig werden kunstenaars en vormgevers aangetrokken voor de vormgeving van gebouwen, bedrijfskleding, postzegels, et cetera. Men kan zelfs stellen dat de grafische bedrijfsvormgeving in Nederland op hoog niveau kwam dankzij de PTT. De PTT trok vormgevers van naam aan, zoals Wim Crouwel, Dick Elffers, Willem Sandberg, Paul Schuitema, Otto Treumann en Piet Zwart.
De Nederlandse postdienst kreeg door het lange en hoogstaande beleid op het gebied van kunst en vormgeving een voorbeeldfunctie. Deze invloed bleef niet beperkt tot Nederland. Ook in het buitenland werden door bedrijven, waaronder postbedrijven, vergelijkbare afdelingen opgericht.
Internationaal
De opheffing van de Dienst Esthetische Vormgeving leek vooral ingegeven door financiële argumenten. De uitbesteding paste ook in de aan het begin van de eenentwintigste eeuw ontstane gedachte dat bedrijven zich moesten beperken tot de kernfuncties. Door uitbesteding dacht men flexibeler te zijn en tot kostenbesparing te kunnen komen.Als we de recente postzegeluitgaven bekijken, kan men met groot gemak vaststellen in welke landen nog een Esthetische Afdeling aanwezig is. De onderlinge samenhang tussen de verschillende postzegelseries is in deze landen groter. In Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en Groot-Brittannië worden de ontwerpers centraal aangestuurd. Deze postdiensten hebben een visie: een eigen gezicht dat in elke uitgifte wordt getoond. De postzegels van de Verenigde Staten en Canada zijn simpel, direct en behoudend. De ontwerpers in Oostenrijk hebben doorgaans meer affiniteit met volkskunst dan met moderne kunst.
De beste ontwerpen van Nederlandse bodem zijn doorgaans slechter en minder origineel dan de minst gelukte ontwerpen van de landen waar een fraai postzegelontwerp nog belangrijk gevonden wordt. Er zijn natuurlijk ook postdiensten die nog slechter presteren dan PostNL. Een voorbeeld hiervan is Bpost (België).
Schraal jaar
Ondanks mijn negatieve opmerking over het gebruik van zwart-wit materiaal deelde ik het postzegelvelletje Bond Heemschut 100 jaar in de laatste Filahome Nieuwsbrief van 2011 toch in bij de beste Nederlandse ontwerpen van dat jaar. Ere wie ere toekomt: 2011 was een schraal jaar voor de postzegelliefhebber.Verzameltips
Bekijk ook andere interessante postzegels van Nederland.Vindt u onze artikelen interessant?
Leest u graag over postzegels?Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie
Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient
is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.Postzegels kopen en verkopen
Postzegels verzamelen
Postzegels VerzamelenLeestip
Neem een gratis abonnement op de Filahome nieuwsbrief over postzegels. Een nieuwsbrief met filatelistische tips die elke verzamelaar wil lezen.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij verzamelaars van postzegels
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Nieuwsbrief over Postzegels en Filatelie
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Nieuwsbrief over Postzegels en Filatelie
Verzamelwoede 4
Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede in 2015 heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.Bekijk: Verzamelwoede 4
Verzamelwoede 2
In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.Bekijk: Verzamelwoede 2
Verzamelwoede 3
Verzamelwoede 3 bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.Bekijk: Verzamelwoede 3