Vezelpapier

Faserpapier of gemarmerd papier

De Zwitserse postdienst gebruikte aan het begin van de twintigste eeuw vezelpapier of faserpapier, dat door filatelist J.A. van der Vlis ook wel granietpapier werd genoemd. Vezelpapier is ook bekend onder de naam gemarmerd papier. Vezelpapier is te herkennen aan de gekleurde, dunne zijden haartjes in de papiermassa. "Dit papier is onder andere gebruikt voor vele Zwitserse en sommige Oostenrijkse en Servische zegels," schreef Van der Vlis. Vezelpapier werd door postdiensten gezien als een eenvoudig middel om een echtheidskenmerk aan een postzegel toe te voegen, want niet iedereen kon dit vezelpapier kopen. Het speciale postzegelpapier werd door de papierfabrikanten alleen aan postzegeldrukkerijen verkocht.

Coating

Vezelpapier is iets ruwer dan gewoon postzegelpapier. Dit komt uiteraard door de haartjes in de papiermassa, die aan de oppervlakte voor onregelmatigheden kunnen zorgen. Dit is niet altijd prettig voor de drukker. Hiervoor bedacht men een oplossing. Op het vezelpapier streek men tijdens de fabricage een beschermlaagje, een coating. Deze coating kan mat of glanzend zijn. In de postzegelcatalogus van Michel komt u gecoat vezelpapier tegen onder de term gestreken - in het Duits 'gestrichenes' - papier. De oppervlakte van een postzegel op gecoat vezelpapier voelt gladder aan en is iets helderder wit. De opgebrachte coating werkt ook als beschermlaag. Hierdoor verkleuren gecoate postzegels in het algemeen minder snel, maar dit kan niet als algemeen geldend worden verklaard, want ik heb ook postzegels met coating gezien die juist snel vergelen.

Zwitserland

Als we in de Michel kijken zien we bij Zwitserland in 1929 een uitgave voor luchtpost (Mi. 233 en 234) die zowel op gewoon papier als gecoat papier verscheen. Hoe maken we onderscheid? In de vraag zit meteen het antwoord: onderscheid!
We gaan op zoek naar postzegels uit deze periode die dezelfde kenmerken hebben en vergelijken deze met de te onderzoeken postzegel. Op deze wijze kunt u gemakkelijk constateren welke papiersoort de postzegel heeft.
Enkele Pro Juventute-series uit de jaren dertig kunnen als voorbeeld dienen. Zo werden de laagste drie waarden van Pro Juventute 1933 in rasterdiepdruk gedrukt op gecoat vezelpapier, terwijl de hoogste waarde in plaatdruk op gewoon vezelpapier werd gedrukt. Conclusie: voor de vele puntjes van de rasterdiepdruk was glad papier nodig; dit was minder belangrijk voor de traditionele plaatdruk, dus koos men bij het drukken van deze zegel voor het goedkopere gewone vezelpapier.

Trucje

Het is natuurlijk altijd gemakkelijker om een vraag te stellen, dan deze te beantwoorden. Op internetforums komt de vraag hoe gestreken postzegelpapier kan worden onderscheiden van ongestreken vezelpapier regelmatig aan de orde. Dit gebeurt dan meestal met de toevoeging 'gemakkelijk', want veel tijd willen filatelisten niet aan dit soort zaken besteden.
Verzamelaars die haast hebben en niet kunnen kijken en vergelijken, kunnen met een trucje - dat ik zelf niet toepas, omdat je daarmee de postzegel beschadigt - een snelle check doen: wrijf voorzichtig met zilverpapier over de postzegel. Als een zwarte streep ontstaat, dan is het gewoon papier, want gestreken (gecoat) papier laat geen streep achter. De zwarte streep (beschadiging) kunt u verwijderen met een vlakgom (beschadiging).
Let op: de coating wordt meestal alleen aan de bedrukte kant van de postzegel aangebracht. Zoek ook een plekje op de postzegel waar geen vernietigingsstempel staat, want stempelinkt laat zich gemakkelijk wegwrijven.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Watermerk
Velrand
Postzegels afweken
Vervalsing

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede in 2015 heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2

Verzamelwoede 3 bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3