Penvernietiging

Voorkoming hergebruik

Postzegels worden meestal vernietigd met een stempel. Als postzegels op brieven met een pen of een potlood worden vernietigd, spreken verzamelaars van penvernietiging. Een moderne postzegel met penvernietiging wordt door verzamelaars niet op prijs gesteld. Iedereen kan immers met een pen op een postzegel krassen. Alleen een stempel geeft aan dat een postzegel echt is gebruikt.

Vernietigen

Verzamelaars noemen het stempel waarmee een postzegel op een brief wordt gestempeld meestal een vernietigingsstempel. Door de brieven en de kaarten te stempelen voorkomt de postdienst dat een postzegel nog een keer gebruikt kan worden in het postverkeer. Stempels worden ook om andere redenen gebruikt. Een stempel bevat meer informatie, zoals plaatsnaam van afstempeling en de datum waarop dit poststuk op het postkantoor of in het expeditieknooppunt werd afgehandeld.

Geschiedenis

Vroeger was penvernietiging vaak voorschrift als geen stempel beschikbaar was. Tot enkele jaren geleden kwam penvernietiging op moderne postzegels zelden voor. Alleen postzegels op brieven die in de expeditieknooppunten van de post niet werden afgestempeld, werden door de postbode met pen of stift onbruikbaar gemaakt. Op oude penvernietigingen ziet u vaak een datum en de plaatsnaam, maar ook scheepsnamen en allerlei initialen werden gebruikt. Penvernietiging komt op veel verschillende manieren voor. Zo werd er soms een kruis of een streep met een pen, potlood of stift aangebracht. In sommige landen kregen postbodes opdracht om postzegels met een hoge frankeerwaarde met penvernietiging onbruikbaar te maken voor hergebruik. Deze postzegels zijn volwaardig en kunt u gerust opnemen in uw postzegelverzameling, maar mooi is het misschien niet.

Fiscale vernietiging

Penvernietiging komt u ook vaak tegen op zegels die fiscaal werden gebruikt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij postzegels van Groot-Brittannië en het Gemenebest. Met fiscaalzegels werden belasting of kosten voor een ambtelijk document betaald. Ook het hergebruik van deze zegels moest worden voorkomen. Deze zegels werden veelal vernietigd met een pennenstreek of andere penaantekening, ofwel fiscale vernietiging.

PostNL en Sandd

PostNL stelde eind 2016 de stempels in de postagentschappen buiten gebruik. In het vervolg zouden de postzegels met een pennenstreek worden vernietigd. De filatelisten kwamen hiertegen in opstand. De Nederlandse Bond van Filatelisten Verenigingen (NVPH) en de vakvereniging van postzegelhandelaren (NVPH) stuurden een brandbrief en zij gingen in gesprek met de directie van PostNL. Na dit gesprek besloot PostNL weer vernietigingsstempels in te voeren. Een half jaar later verraste Sandd de filatelist door ook niet te stempelen. Het nieuwe bedrijf in de postmarkt voor particulieren plakte stickers op de postzegels.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Lees de belangrijkste artikelen van Filahome in onze reeks Verzamelwoede.

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient, is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat deze bundel ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3

Verzamelwoede 2
Verzamelwoede 1