Gehalveerde postzegels

Postzegel in tweeën geknipt

Een gehalveerde postzegel is een zegel die horizontaal, verticaal of diagonaal werd doorgeknipt, zodat beide helften voor de halve nominale waarde konden worden gebruikt. Vroeger kwam dit veel voor, vooral in gebieden in verre oorden.

Brief of briefstukje

Gehalveerde postzegels zijn alleen op envelop, briefkaart of briefstukje verzamelwaardig. De reden hiervoor ligt voor de hand: iedereen kan immers een postzegel door midden knippen. Gehalveerde postzegels kunnen hierdoor alleen gebruikt verzameld worden.
Een gehalveerde postzegel behoort tot de groep gedeelde zegels. Een zegel kan ook in meer dan twee delen gedeeld worden. In de Kerkelijke Staat werden zelfs zegels in zes delen geknipt, om zo voor het overeenkomstige deel van de nominale waarde voor frankering te worden gebruikt.

Curaçao

In de catalogus van Nederlandse postzegels komen geen gehalveerde postzegels voor, maar als we bij de voormalige Nederlandse kolonies kijken komen we dit fenomeen wel tegen bij de zegels van Curaçao. Toch zijn in Nederland postzegels gehalveerd, maar dit gebeurde niet met toestemming van de autoriteit.
J.A. van der Vlis vertelt in zijn handleiding voor postzegelverzamelaars over het gebruik van gehalveerde postzegels in Kampen. "In ons land heeft men in het jaar 1921 in Kampen gehalveerde portzegels uitgegeven. De postzegels van 1 en van 5 cent werden daartoe verticaal in twee gelijke helften verdeeld."
In 1918 ontstond op Curaçao een tekort aan postzegels van 1 cent. "Bij gebrek aan 1 cents-zegels werden als zodanig uitgegeven schuin gehalveerde zegels van 2 cent en 2,5 cent (tanding 12,5) der uitgifte 1915-1926," lezen we in de catalogus. "Men treft ook exemplaren aan die van links onder naar rechts boven werden gehalveerd. De 2 cent gehalveerd werd van 1 juni tot 16 juli 1918 en de 2,5 cent van 6 juli tot 16 juli 1918 gebruikt."
Vanaf 16 juli werd een plaatselijk gedrukte nooduitgifte verkocht met de initialen van de toenmalige postdirecteur Hendrik Albert Willemsen. Deze zegels werden gedrukt bij de Curaçaosche Courant in Willemstad. Deze drukkerij was ook betrokken bij de volgende nooduitgifte: 5 cent op 12,5 cent.
Aan het einde van 1918 kon de postzegelvoorraad op Curaçao weer aangevuld worden met in Nederland gedrukte postzegels.

Waarschuwing

Ik vervolg met het verhaal van J.A. van der Vlis over gehalveerde postzegels: "Er bestaan gehalveerde postzegels van verschillende Duitse en Engelse koloniën en van enkele Europese landen. Het spreekt vanzelf, dat deze hulpzegels alleen op een brief of briefstukje en dan echt gestempeld, waarde hebben. Met dit soort hulpuitgaven heeft men dikwijls geknoeid, er bestaan veel vervalsingen en beginnende verzamelaars geven wij dan ook de raad om er niet te spoedig geld voor uit te geven!"
Keuring is beslist raadzaam.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede in 2015 heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2

Verzamelwoede 3 bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3