Firmaperforatie

Perforatie in zegelbeeld

Soms komt u een postzegel tegen die een perforatie in het zegelbeeld heeft. Het aanbrengen van dergelijke perforaties werd toegestaan aan grote bedrijven om op deze manier postzegeldiefstal door het personeel tegen te gaan. Doorgaans gaat het om veelgebruikte, gewone, frankeerzegels, die door de speciale perforatie toch iets bijzonders hebben gekregen.

Minderwaardig

Aanvankelijk werden postzegels met firmaperforatie door verzamelaars minderwaardig gevonden. Zij vonden dat de postzegels door de doorboring waren beschadigd. In 1942 beschreef J.A. Van der Vlis in zijn handleiding voor postzegelverzamelaars 'De Philatelist' dit verschijnsel nog als: "Op handelskantoren perforeert men de postzegels wel met een paar letters, gewoonlijk de initialen van de firmanaam. In verzamelaarskringen kent men aan zegels met deze firmaperforatie een geringere waarde toe."

Belangstelling

Na de Tweede Wereldoorlog nam de belangstelling voor firmaperforaties toe en zijn meer en meer verzamelaars geïnteresseerd geraakt in zegels met firmaperforatie. Sommige verzamelaars 'doen' firmaperforaties er gewoon bij. Zij voegen deze zegels toe aan hun landenverzameling of thematische verzameling. Daarnaast zijn er verzamelaars die zich helemaal toeleggen op firmaperforaties.
Ook de geldelijke waardering veranderde. Tegenwoordig zal een zegel met firmaperforatie een meerprijs opbrengen. Deze meerprijs is uiteraard afhankelijk van de firma. Een klein bedrijf zal minder postzegels met firmaperforatie in omloop gebracht hebben en zal daardoor duurder zijn. Bovendien zullen niet alle zegeltypen in gelijke mate gebruikt zijn. Hierdoor kunnen behoorlijke prijsverschillen optreden en is de waardering van een dergelijke zegel door een leek bijna ondoenlijk.

Nederland

In Nederland worden de rolperforaties met vierzijdig of tweezijdig versterkte hoekperforaties door specialisten veel gezocht. Omdat deze rollen veelal door bedrijven in frankeermachines werden gebruikt, treffen we naar verhouding veel zegels met firmaperforatie aan onder rolzegels. Deze bedrijven bezaten een frankeermachine (POKO) voor de postafhandeling. De Nederlandse postdienst verstrekte vanaf 1924 postzegels op een rol voor deze machines. Deze zegels bleken te gemakkelijk van elkaar te gaan in automaten. Regelmatig traden storingen op. Door uit de perforeerkam enkele tanden te verwijderen werd het aantal gaatjes geringer en de samenhang tussen de zegels sterker en zo ontstond de typisch Nederlandse rolperforatie. Buiten Nederland kent alleen Danzig enkele waarden met deze roltanding.

Perfins

Zoals ik aan het begin van dit onderwerp schreef komt de firmaperforatie veel voor bij Britse en Amerikaanse postzegels. Het is daarom niet vreemd dat in deze landen al eerder belangstelling voor perfins, zoals ze daar genoemd worden, ontstond. Perfins werden in de jaren zeventig van de negentiende eeuw in Engeland ingevoerd. Daarna verspreidde het gebruik zich over de hele wereld. James Mackay beschrijft in 'The world encyclopedia of stamps & stamp collecting' dat ook in Engeland en de Verenigde Staten van Amerika aanvankelijk weinig aandacht werd geschonken aan firmaperforatie, maar dat dit later veranderde. "Later realiseerden verzamelaars van treinpost zich dat de postzegels op post van het spoor altijd waren geperforeerd met de initialen van het bedrijf. Toen werd in de VS en Groot-Brittannië, waar de meeste perfins voorkwamen, serieus onderzoek uitgevoerd om uit te zoeken welke bedrijven ze gebruikten. Sommige perfins werden door het hele land gebruikt maar de meeste alleen plaatselijk. Deze laatste zijn nu het meest gewild, vooral op enveloppen en briefkaarten met advertentieteksten."

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Lees de belangrijkste artikelen van Filahome in onze reeks Verzamelwoede.

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient, is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat deze bundel ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3

Verzamelwoede 2
Verzamelwoede 1