Eerste Tsjechoslowaakse postzegels uit 1918

Nieuwe staat Tsjechoslowakije

Eén van de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog was de oprichting van de staat Tsjechoslowakije. De onafhankelijkheid werd op 28 oktober 1918 uitgeroepen. Massaryk werd de eerste president van het land en meteen na de onafhankelijkheidsverklaring werd de roep om eigen postzegels hoorbaar.
In Bohemen en Moravië werden tot op dat moment Oostenrijkse postzegels gebruikt, die werden gedrukt in Wenen en in Slowakije waren Hongaarse postzegels in omloop. Daardoor beschikte men niet over de apparatuur en de kennis, die nodig is om postzegels te kunnen drukken. Dit is de reden waarom de eerste postzegels van Tsjechoslowakije zo slecht waren gedrukt!

Weinig tijd

Aanvankelijk speelde men met de gedachte om een prijsvraag uit te schrijven voor het ontwerp van de eerste frankeerzegels, maar er was slechts weinig tijd en een belangrijke kunstenaar werd gevraagd voor het ontwerp. De schilder en illustrator Alphons Mucha kreeg drie dagen de tijd. In deze korte periode moest hij niet alleen de frankeerzegels ontwerpen, want er moesten ook port-, kranten- en expreszegels ontworpen worden.

Eerste schetsen

Binnen twintig uur presenteerde Mucha zijn eerste schetsen op 30 oktober 1918. Mucha koos als centrale punt op zijn postzegels het kasteel Hradcany. Wie ooit Praag heeft bezocht weet dat dit bouwwerk de stad domineert. Het grote kasteel staat op een berghelling bij de rivier. Oorspronkelijk was dit gebouw de plaats van waaruit de Tsjechische lijders regeerden; het kasteel was daardoor ideaal om de herkregen onafhankelijkheid te onderstrepen. In 1928 verklaarde Mucha in een filatelistisch tijdschrift: "Geen ander onderwerp is zo heilig als ons historisch kasteel Hradcany. Wij keken vaak op naar dit gebouw in tijden van onderdrukking en we zagen alleen duisternis. Uit de ramen van het kasteel scheen nooit enig licht over Praag en het land dacht dat de voorspellingen van Jan Amos Komemsky fout waren geweest. Elke natie heeft zijn eigen symbool, waaruit het moed put voor de toekomst... Daarom kon ik geen ander onderwerp voor deze postzegels kiezen, want het moest de eerste stap van ons volk op de weg naar vrijheid weergeven."

Alphons Mucha

Alphons Mucha (1860-1939) was de perfecte man voor deze opdracht. Hij werd geboren in Ivancice (Moravië) en verhuisde naar Wenen, omdat hij werd geweigerd op de kunstacademie van Praag. Later ging de kunstenaar naar München en Parijs. Hij ontwikkelde zich tot een groot Jugendstil illustrator en ontwierp posters en theaterdecoraties. In 1903 verhuisde Mucha naar New York. Gedurende zijn verblijf in de Verenigde Staten van Amerika hielp hij onder meer een vereniging die opkwam voor Slowaakse belangen. Tussen 1910 en 1928 schilderde Mucha zijn belangrijke serie 'Slavische Geschiedenis'.

Leerproces

De eerste uitgebrachte postzegels werden gedrukt op een normale lithografische pers en de drukkers leerden terwijl ze drukten. Allerlei soorten papier, inkt en gom werden gebruikt tijdens dit leerproces en de eerste oplagen werden ongeperforeerd uitgegeven.
Mucha's ontwerp werd ook gebruikt voor briefkaarten. Na de onafhankelijkheidsverklaring werden eerst de Oostenrijkse kaarten, voorzien van de opdruk 'S.R.', opgemaakt en op 5 februari 1919 verscheen Mucha's Hradcany-ontwerp voor het eerst op een briefkaart.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede in 2015 heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2

Verzamelwoede 3 bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3