Brandkastzegel

Drijvende brandkast

Nederland en Nederlands-Indië gaven van 1921 tot 1923 Brandkastzegels uit. Met deze brandkastzegel werd door de verzender extra betaald om de post op de door mijnen gevaarlijk geachte vaarroute tussen Nederland en Nederlands-Indië extra te beschermen. De post werd dan in een drijvende brandkast op het schip vervoerd.

Catalogus

De brandkastzegels van Nederland en Nederlands-Indië zijn opgenomen in de catalogus van de NVPH, maar deze zegels werden niet uitgegeven door de toenmalige PTT. De brandkastzegel werd uitgegeven door de N.V. Mij tot Exploitatie van Van Blaaderens Drijvende Brandkasten. Het zijn dus geen officiële PTT-uitgaven.

Duikboten en mijnen

Tijdens de Eerste Wereldoorlog stelde Duitsland een onbeperkte duikbootoorlog in. Dit hield in dat de Duitse duikboten geen vooraf bepaalde missies meer uitvoerden. De Duitse duikboten brachten alle schepen van vijandelijke landen die ze tegenkwamen tot zinken. Hoewel Nederland in deze oorlog neutraal was gingen in 1917 toch 31 Nederlandse schepen verloren door duikbootaanvallen en mijnen.

Zeemijnen

De zeemijn werd in de Eerste Wereldoorlog in grote aantallen gebruikt. Na de oorlog werden de mijnen niet direct geruimd. Hierdoor gebeurden ook na het sluiten van de vrede in 1918 nog ongelukken doordat een schip tegen een zeemijn voer. De uitvinder Cor van Blaaderen werd door deze ongelukken op het idee gebracht van een drijvende brandkast; een brandkast die als het schip verging zou gaan drijven. Bovendien was de brandkast voorzien van licht- en geluidmakende seinen, waardoor de inhoud gemakkelijk geborgen kon worden door voorbijvarende schepen.

Waterstaat en Koloniën

Cor van Blaaderen ging met het departement van Waterstaat en Koloniën een overeenkomst aan, waarin werd bepaald dat voor iedere zending, die per drijvende brandkast vervoerd werd, 15 cent per 20 gram post extra betaald moest worden. Dit extra port moest voldaan worden met brandkastzegels. De brandkastzegels werden ontworpen door Lion Cachet en Leo Gestel en gedrukt door de firma Enschedé in Haarlem in vellen van vijftig zegels.

Percentage

De maatschappij van Cor van Blaaderen ontving van de verkochte zegels een zeker percentage. Ze waren dus ongeveer gelijk te stellen met de in 1928 uitgegeven luchtpostzegels van 40 en 75 cent die voor het extra luchtrecht naar Indië dienden, meende een journalist van De Grondwet op 14 januari 1929 in zijn postzegelrubriek.

Frankeerzegels

"Daar het gewone port- en aantekenrecht voldaan moest worden met gewone frankeerzegels, is de vraag geopperd, of deze brandkastzegels wel gewone postzegels waren, dan wel assurantiepapiertjes," vroeg de journalist van Het Volk zich op 4 juli 1925 af. Hij vroeg dit na bij de heer Pull, een voormalige medewerker van de PTT, die voor het maandblad Filatelie schreef. De brandkastzegels kunnen zonder enig voorbehoud als frankeerzegels beschouwd worden, meende de heer J.C. Pull.

Geen succes

De verzending per drijvende brandkast is nooit populair geworden. Cor van Blaaderen was met zijn idee te laat gekomen. Men begon er pas aan toen de oorlog al was afgelopen en er nog slechts een gering gevaar bestond voor drijvende mijnen. Hierdoor is de oplage van de in omloop gebrachte brandkastzegels laag gebleven en is de waarde van de resterende zegels hoog te noemen. Een deel van de ongebruikte voorraad werd in 1929 verkocht.

Overtollige voorraad

De overtollige brandkastzegels werden voor een hoge prijs verkocht. In het blad van de Rotterdamse postzegelclub werd gewaarschuwd voor deze praktijk, schreef Voorwaarts op 1 februari 1929. "Hoewel het feit niet ontkend werd, dat de firma v. Blaaderen enig recht kon dien gelden tegenover de Staat, achtte dit orgaan het tegen het algemeen belang, dat de firma v. Blaaderen in de gelegenheid werd gesteld om postzegels, waaraan de staat een nominale waarde had toegekend van 17,25 gulden per serie te kunnen verhandelen tegen een prijs van 40 à 50 gulden!"

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Lees de belangrijkste artikelen van Filahome in onze reeks Verzamelwoede.

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Lees verder: meer over postzegels

Verzamelwoede: over het verzamelen van postzegels
Belangrijke tips voor postzegelverzamelaars

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient, is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Sinds de verschijning van de vorige bundel in de serie verzamelwoede heeft Ruud van Capelleveen honderden artikelen over postzegels, het verzamelen van postzegels en de postzegelhandel geschreven. De beste honderd artikelen uit deze jaren werden opgenomen in zijn nieuwe bundel met 'verzamelwoedes'. Voor 'Verzamelwoede 4' selecteerde Ruud van Capelleveen ook een aantal artikelen over de postzegelhandel die niet eerder werden gepubliceerd. Deze artikelen kunnen beschouwd worden als een aanvulling van zijn succesvolle uitgave 'Postzegels kopen en verkopen'.
Bekijk: Verzamelwoede 4

Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat deze bundel ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3

Verzamelwoede 2
Verzamelwoede 1