Duizenden postbodes kregen ontslag

Aankondiging massaontslag

TNT Post stuurde eind juni 2010 en brief naar de postbodes en sorteerders met de aankondiging van een massaontslag. De 15.000 postbodes met een contract van meer dan 25 uur lazen dat zij 'overcompleet' konden raken. "Dit betekent dat uw baan in de toekomst vrijwel zeker komt te vervallen," schreef de directie. Ook bij de resterende optimistische postbodes en sorteerders verdween de laatste hoop. Tussen nu en eind 2013 zouden 11.000 mensen hun baan verliezen. De post zou in de toekomst bezorgd moeten worden door goedkope deeltijdbezorgers. Alleen op deze manier meende het Nederlandse postbedrijf te kunnen concurreren met andere bezorgers.

Veranderingen

De veranderingen binnen de postmarkt vroegen een zwaar offer van de postbodes. "Er is geen toekomst meer voor hen bij het bedrijf," zei directeur Harry Koorstra bij de perspresentatie over het massaontslag op 28 juni 2010 over de traditionele postbode. Het is een groot sociaal drama. "Dit is ingrijpend en zal leiden tot menselijk leed. Dat is het noodlot van dit bedrijf," zei Harry Koorstra tijdens de perspresentatie. Zelden reageerden de vakbonden zo tam op de aankondiging van een massaontslag. De bonden zagen de bui al lang hangen. Ze waren sinds 2006 met TNT Post in gesprek om tot een sociaal akkoord te komen. Zij waren niet verrast door de ernst van het ingrijpende voorstel. Wel toonden ze zich verbaasd over de haast. Eind april 2010, bij de presentatie van het jaarresultaat van 2009, zei TNT het bedrijf te willen splitsen. De koeriersdienst TNT Express en het postbedrijf van TNT zouden worden losgekoppeld. Mogelijk kreeg TNT Post haast omdat zich al een koper meldde. Een afgeslankt bedrijf is beter te verkopen. De Britse investeringsmaatschappij CVC zou de postdivisie van TNT willen kopen, dat men toen.

Dalend postvolume

TNT Post moet drastisch reorganiseren. Het volume van de postmarkt is door de toename van het e-mailverkeer in deze eeuw sterk verminderd. In tien jaar tijd kromp de postmarkt in Nederland met dertig procent. De bodem was nog niet bereikt. TNT Post verwachtte dat de afname van het volume ook in de volgende jaren nog door zou gaan. In 2010 verwachtte het postbedrijf een daling van negen procent. TNT Post ondervond bovendien veel hinder van de door de Europese Unie verordonneerde liberalisering van de postmarkt. Volgens TNT Post kwam 66 procent van het volumeverlies door het internet en verdween 34 procent naar de concurrentie. In 2001 bezorgde TNT Post 99,7 procent van de post binnen Nederland. De grootste concurrenten waren in 2008 Sandd (7,4 procent) en Selekt Mail (5,6 procent). TNT had toen nog een marktaandeel van 87 procent. TNT Post kreeg niet veel hulp van de Nederlandse staat. Ons land was één van de koplopers binnen Europa. Op 1 april 2009 werd de Nederlandse postmarkt volledig geliberaliseerd. Hierdoor konden andere postbedrijven ook brieven tot 50 gram bezorgen. Hierdoor kampte het voormalige staatsbedrijf al snel met concurrentie van postbedrijven als Selekt Mail en Sandd. De postmarkt in Nederland versplinterde. Veel bedrijven en instellingen kozen voor de lage tarieven van de concurrenten van TNT Post. Andere Europese landen hielden de deur zolang mogelijk gesloten.

Sluiting postkantoren

In maart 2008 kondigde TNT Post al de sluiting van de traditionele postkantoren aan, toen de Postbank vanwege de fusie met ING de samenwerking met TNT Post in Postkantoren bv beëindigde. TNT koos voor een nieuwe opzet met kleine vestigingen in winkels, zoals Albert Heijn en Bruna. Bovendien kwamen er kleine vestigingen voor de zakelijke markt. Door deze kleinschaliger opzet kon flink bezuinigd worden. De statige, maar ouderwetse monumentale postkantoren stonden meestal op slecht bereikbare locaties in de centra van de Nederlandse steden. Met de sluiting van de postkantoren kon een groot, maar onvoldoende groot kostenvoordeel gerealiseerd worden. Er moest ook gesneden worden in de arbeidsvoorwaarden van de postbodes. In november 2009 stuurde TNT Post een voorstel naar de postbodes om onder meer 3,5 procent loon te offeren in ruil voor uitstel van het massaontslag tot 2012. Het voorstel werd door de postbodes afgewezen. Zij voorzagen uitstel van executie en een lagere uitkering als het massaontslag op een later tijdstip toch zou worden doorgezet. Het voorstel van TNT Post ging van tafel.

Klassieke postbode verdwijnt

De klassieke postbode, die de dag begint met het sorteren van de post voor zijn wijk en die vervolgens bezorgt, ging verdwijnen. In de toekomst zou de sortering machinaal gebeuren en zou de postbode alleen belast worden met het rondbrengen van de poststukken, meende men in 2010. De bezorging zou door deeltijdbezorgers moeten gaan plaatsvinden, omdat het, volgens TNT Post, veel te vermoeiend was om meer dan vijf uur per dag post te bezorgen. Bovendien waren de arbeidsvoorwaarden van deze deeltijdbezorgers veel slechter. Hierdoor waren parttimers vijftig procent goedkoper dan de traditionele postbodes. Het loon van de postbode was mede gewaardeerd op de factoren vertrouwen en betrouwbaarheid. Deze eigenschappen waren niet meer zo belangrijk sinds het postbedrijf geen staatsbedrijf meer was. Wie in aanmerking wilde komen voor de baan bij het voormalige staatsbedrijf PTT werd uitgebreid gescreend.

Dienstverlening onder druk

Harry Koorstra verwachtte dat de dienstverlening van TNT Post met zesdaagse bezorging in de toekomst niet meer zal bestaan. De postbezorging zal drastisch worden aangepast. Dit moest wel, want ook de concurrenten Sandd en Selekt Mail hadden drie bezorgdagen. TNT Post moest volgens de toenmalige afspraak met de overheid zes keer per week een postbode op pad sturen. Volgens Harry Koorstra was het niet mogelijk om zes keer per week post te blijven bezorgen als de posttarieven niet verhoogd werden. TNT Post beloofde de overheid om op zes dagen per week post te bezorgen en wilde zich daaraan houden voor de 'consumentenpost' (brievenbuspost). De overige 92 procent noemde het bedrijf 'zakenpost'. Deze grote stroom bestond uit bankafschriften, facturen, enzovoort, die door bedrijven en instellingen in grote hoeveelheden meestal reeds voorgesorteerd werden aangeboden. Dit was de markt waarop TNT Post concurreerde met bedrijven als Sandd en Selekt Mail.

TNT verder als pakjesbedrijf

De postdivisie van TNT was in de voorgaande jaren winst blijven maken. De marge was echter aan het dalen. "We moeten reorganiseren nu we nog geld hebben." Het bedrijf wilde de postbodes helpen bij het zoeken naar ander werk. Het bedrijf zei in de afgelopen jaren al meer dan 4.600 medewerkers te hebben begeleid naar een functie buiten het bedrijf. In het jaar 2000 had TNT Post nog voldoende werk voor 31.000 voltijdbanen. Dit aantal was gedaald tot 20.000 in 2010. In de toekomst dacht het postbedrijf toe te kunnen met 13.000 voltijdbanen. Voor de duidelijkheid: een voltijdbaan is een rekeneenheid. We tellen hierbij geen mensen. Twee medewerkers die elk een contract hebben van 50 procent van een normale werkweek, vormen samen één voltijdbaan. Zoals gezegd, wilde TNT verder als pakjesbedrijf. Door de snelle groei van het internet en de toenemende internethandel was het aantal verstuurde pakjes in de afgelopen jaren explosief gestegen. Daar zat nog wel toekomst in.

Vindt u onze artikelen interessant?

Leest u graag over postzegels?
Mis niets: Meld u NU aan en ontvang Gratis onze Filahome Nieuwsbrief Postzegels en Filatelie

Postzegels kopen en verkopen: tips waarmee u geld verdient

is geschikt voor elke postzegelverzamelaar; of u nu net bent begonnen of al jaren verzamelt, met de tips in deze uitgave kunt u goedkoper of meer verzamelen.
Postzegels kopen en verkopen

Posttarieven en postmarkt

Posttarieven: Brieven en Postpakketten
Posttarief en Postmarkt 2010

In deze bundel staat veel praktische informatie voor de postzegelverzamelaar. Een aantal van deze artikelen zijn voortgekomen uit de vele vragen die de auteur ontving. Na het lezen van deze bundel zal elke verzamelaar van postzegels geïnspireerd raken en verrijkt met nieuwe inzichten nog meer genieten van deze prachtige hobby.
Bekijk: Verzamelwoede 2


Deze bundel bevat honderd columns over postzegels en het verzamelen van filatelistische stukken. Deze columns bestrijken een breed spectrum van de filatelie: naast een groot aantal achtergrondverhalen over basisbegrippen voor postzegelverzamelaars bevat Verzamelwoede 3 ook een aantal stukken waarin Ruud van Capelleveen zijn licht laat schijnen over postzegels, eerstedagenveloppen en allerlei andere onderwerpen die interessant zijn voor de waarachtig geïnteresseerde postzegelverzamelaar.
Bekijk: Verzamelwoede 3